E-book o historii Zagłębia Dąbrowskiego:
|
|
| Sztandar Fabryki Lin Konopnych i Drucianych Adolfa Deichsela |
| Dariusz Jurek 09.03.2011
|
|
 Historia sztandaru rozpoczyna się w Zabrzu, gdzie w 1855 r. mistrz powroźniczy Adolf Deichsel założył niewielką wytwórnię lin konopnych, w której początkowo pracowały cztery osoby.
Kluczową postacią w historii sztandaru jest Adolf Deichsel junior (1858 - 1936), który po uzyskaniu matury rozpoczął praktykę w zakładzie ojca w Zabrzu. Po nabyciu doświadczenia w wprowadzeniu interesów młody Deichsel rozpoczął w 1881 r. budowę własnej fabryki lin i drutu w Sosnowcu na terenie guberni piotrkowskiej w zaborze rosyjskim. W tym celu Deichsel zakupił grunt od Ludwika Mauve - dyrektora generalnego Gwarectwa hrabiego Renarda.
W sosnowieckiej fabryce wytwarzano liny konopne i stalowe oraz drut i plomby. Głównym produktem fabryki były liny stalowe stosowane w szybach wyciągowych kopalń węgla kamiennego. W trosce o rozwój przedsiębiorstwa Deichsel wybudował jeszcze wytwórnie drutu w Witkowicach (dzielnica Ostrawy) i w Miszkolcu na Węgrzech. W 1895 r. zmarł Adolf Deichsel senior, a jego syn został właścicielem całego przedsiębiorstwa.
Z początkiem XX w. Deichsel rozbudował fabrykę w Sosnowcu. Zakład działał pod nazwą „Fabryka Drutu, Lin Stalowych i Konopnych, Plomb i Płótna Żaglowego”. Zakład z 400 osobowym personelem należał do bardzo dobrze prosperujących. Zakład i osada fabryczna były przez pewien czas niemiecką enklawą w Sosnowcu, gdyż zarząd, majstrowie i robotnicy-specjaliści byli Niemcami sprowadzonymi z Mysłowic. Do czasów współczesnych mieszkańcy nazywają przyfabryczną osadę druciarnia.
W celu sprawowania kontroli nad produkcją w Sosnowcu Adolf Deichsel przeprowadził się z Zabrza do Mysłowic, gdzie otworzył biuro firmowe. Następnie poślubił córkę znanego właściciela firmy budowlanej Knauta z Mysłowic. Młoda para zamieszkała w willi przy ul. Mikołowskiej. Willa nie zachowała się do czasów współczesnych, na jej miejscu stoi obecnie bank. W czasie pobytu w Mysłowicach Adolf Deichsel zaangażował się w działalność komunalną. Przez 25 lat działał w mysłowickim samorządzie. Był także przewodniczącym Związku Wojackiego (Kriegerverein) należącego do najprężniejszych stowarzyszeń w Mysłowicach. Suma wpłacanych podatków do kasy miejskiej lokowała go w grupie najbogatszych mieszkańców miasta.
Deichsel działał także na niwie socjalnej. Dla robotników pracujących w fabryce w Sosnowcu wybudował domy mieszkalne, co stało się impulsem do rozbudowy dzielnicy Dębowa Góra w Sosnowcu w obrębie ulic: Lipowa, Strzelecka, Tylna i Dębowa. Dla pracowników swojego przedsiębiorstwa Deichsel zbudował ośrodek wypoczynkowy w Polanicy-Zdrój (Altheide) nazwany na cześć córki „Emma”.
W ramach działań związanych z ochroną przeciwpożarową A. Deichsel powołał w 1902 r. straż pożarną wyposażając ją w nowoczesny sprzęt. W akcjach gaśniczych straż fabryczna współdziałała ze strażą ochotniczą w Sosnowcu i strażą zakładową kopalni „Renard” (późniejsza nazwa „Sosnowiec”).
Oprócz dzielnicy i fabryki w rejonie gaśniczym znajdował się odcinek linii kolejowej pomiędzy Sosnowcem Płd. a Dańdówką, stacja kolejowa przy fabryce oraz kilka bocznic. Po zakończeniu I wojny Adolf Deichsel przeprowadził się z Mysłowic do Berlina, gdzie zmarł w 1936 r. Wcześniej, w 1924 r. firmę przemianowano na spółkę akcyjną, której głównym akcjonariuszem był syn Adolfa - Elwin Deichsel. Rok później zmieniono nazwę na „Fabryka Lin i Drutu dawniej A. Deichsel, Sp. Akc.”. Z tego okresu pochodzi omawiany sztandar. W okresie międzywojennym w fabryce produkowano liny i drut na rynek krajowy, przy niewielkim eksporcie do Włoch i Rumunii.
Sztandar uszyto z okazji jubileuszu 25-lecia istnienia straży pożarnej. Uroczystość poświęcenia odbyła się 19 czerwca 1927 r. Eksponat z kolekcji CMP reprezentuje wysoki poziom wykonania. Centrum płatu zajmują górnicze młoty w zestawieniu ze stalowymi drutami, co miało symbolizować związek fabryki z przemysłem wydobywczym. Na drzewcu znajdują się gwoździe intencyjne (blaszki z herbami i inskrypcjami) przybijane od podmiotów, które partycypowały w kosztach uszycia sztandaru i które były obecne na uroczystości poświęcenia. I tak gwoździe intencyjne przybiły: OSP Łagisza, Straż Pożarna kop. Kazimierz, OSP Koszelew, Straż Pożarna kop. Wiktor w Milowicach, OSP Sławków, OSP Wojkowice Komorne, OSP Huta Milowice, OSP Sosnowiec, OSP Zakładów Solvay w Grodźcu, Towarzystwo Sokół z Będzina, właściciele nieruchomości z Będzina, Główny Związek Straży Pożarnych RP i darczyńcy indywidualni.
Po II wojnie światowej dawna fabryka A. Deichsela została znacjonalizowana i zmodernizowana, stając się głównym wykonawcą lin do górniczych maszyn wyciągowych. W 1950 r. do fabryki przyłączono zakład produkcji drutu i lin w Bytomiu. W 1972 r. z połączenia: Fabryki Lin i Drutu w Zabrzu, Fabryki Lin i Drutu w Sosnowcu, Fabryki Lin i Drutu w Bytomiu oraz Dolnośląskiej Fabryki Lin w Wałbrzychu powstało wielozakładowe przedsiębiorstwo pod nazwą Śląskie Zakłady Lin i Drutu „Linodrut” z siedzibą w Zabrzu. Ciekawostką jest fakt, że w zakładzie sosnowieckim wyprodukowano liny do kolejek na Kasprowy Wierch i Gubałówkę. W latach 90. XX w. zakład działał jako Fabryka Lin i Drutu "Falind Sp. z o.o.". Natomiast od 2003 r. obiekty dzierżawi Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe "CZG-Stal" Sp. z o.o. w Katowicach.
Autor tekstu: Dariusz Falecki (Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach)
|
|
|
0 odpowiedzi |
|
|
Brak dodanych komentarzy. Może czas dodać swój?
|
|
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.
|
|
|
